به‌طور ساده، ویزا مجوزی است که از طرف مقامات یک کشور به مسافران خارجی داده می‌شود تا به آن کشور وارد شوند؛ اما این مجوز فقط در صورتی صادر می‌شود که شما تمامی شرایط و الزامات مشخص‌شده را رعایت کنید. در این مقاله قصد داریم به‌طور کامل و جامع به تعریف ویزا، انواع مختلف ویزا، مراحل دریافت آن و دیگر نکات ضروری مرتبط با آن بپردازیم. تا پایان این مطلب همراه ما باشید تا بتوانید به‌راحتی و بدون نگرانی برای سفرهای بین‌المللی خود آماده شوید.
ویزا چیست؟
ویزا چیست؟ ویزا در واقع یک سند رسمی است که به مسافر اجازه می‌دهد وارد کشور مقصد شده و در آنجا اقامت موقت یا دائم داشته باشد. مقامات مهاجرتی کشور مقصد، صدور ویزا را بر عهده دارند و این مجوز معمولاً به‌صورت یک برچسب یا مهر در پاسپورت مسافر قرار می‌گیرد. برای دریافت ویزا، معمولاً باید از یکسری مراحل قانونی پیروی کرده و مدارک خاصی را ارائه دهید که بسته به نوع ویزا و کشور مقصد متفاوت است.
همچنین ویزای صادرشده ممکن است دارای مدت‌زمان معین باشد؛ به این معنا که شما برای مدت خاصی می‌توانید در کشور مقصد اقامت داشته باشید. اگر بخواهید مدت اقامت خود را طولانی‌تر کنید، باید برای تمدید ویزا اقدام کنید که معمولاً به بررسی دوباره مدارک نیاز دارد. ویزاها محدودیت‌های مختلفی مانند محدودیت در تعداد ورود، مدت‌زمان اقامت و حتی نوع فعالیت‌های مجاز در کشور مقصد دارند.
چرا به ویزا نیاز داریم؟
وجود ویزا به دلایل مختلفی از جمله امنیت، کنترل مهاجرت و مدیریت صحیح جریان مسافران به کشورهای مختلف الزامی است. درواقع، هر کشور برای کنترل ورود و خروج افراد و همچنین محافظت از امنیت داخلی خود از ویزا استفاده می‌کند. درخواست ویزا معمولاً برای مقاصد مختلفی همچون گردشگری، تحصیل، کار یا حتی عبور موقت از کشور است.
تفاوت ویزا با پاسپورت چیست؟
ممکن است برای برخی افراد این سوال پیش بیاید که ویزا و پاسپورت چه تفاوتی با هم دارند. پاسپورت یک مدرک شناسایی بین‌المللی است که برای سفر به خارج از کشور و شناسایی هویت شما در مرزهای کشورهای مختلف ضروری است. درواقع، پاسپورت برای نشان‌دادن هویت ملی شما استفاده می‌شود و به شما این امکان را می‌دهد که به کشورهایی سفر کنید که با کشور شما توافق دارند.
اما ویزا یک مجوز خاص است که برای ورود به کشورهای دیگر صادر می‌شود. به عبارت دیگر، پاسپورت به شما هویت بین‌المللی می‌دهد؛ در حالی که ویزا به شما اجازه ورود به کشور خاص را می‌دهد؛ بنابراین، ویزا و پاسپورت دو مدرک متفاوت، اما مکمل هستند که برای سفر به کشورهای خارجی ضروری هستند. به‌عنوان مثال فرض کنید شما پاسپورت ایرانی دارید و می‌خواهید به آلمان سفر کنید. در اینجا پاسپورت ایرانی شما برای شناسایی هویت شما استفاده می‌شود؛ اما برای ورود به آلمان باید ویزای این کشور را نیز دریافت کنید.
انواع ویزا بر اساس هدف سفر چیست؟
وجود انواع مختلف ویزا این امکان را به مسافران می‌دهد تا به تناسب هدف سفر خود، نوع مناسب ویزا را انتخاب کنند. در ادامه به توضیح رایج‌ترین انواع ویزا خواهیم پرداخت.
ویزای توریستی: برای سفرهای تفریحی و کوتاه‌مدت
ویزای توریستی معمولاً برای کسانی صادر می‌شود که قصد دارند برای مدت کوتاهی به یک کشور خاص سفر کنند و هدف اصلی آن‌ها از سفر، گردشگری است. این نوع ویزا به مسافران اجازه می‌دهد تا در مدت‌زمان محدودی در کشور مقصد اقامت داشته باشند و پس از پایان مدت مجاز، آن کشور را ترک کنند. برای دریافت ویزای توریستی معمولاً نیازی به ارائه مدارک پیچیده نیست؛ اما ممکن است برخی از کشورهای خاص برای این نوع ویزا، مدارک بیشتری از شما بخواهند.
ویزای تحصیلی: مجوز تحصیل در کشورهای خارجی
اگر قصد دارید در یک کشور خارجی تحصیل کنید، باید ویزای تحصیلی دریافت کنید. این نوع ویزا معمولاً برای مدت طولانی‌تری صادر می‌شود و به دانشجویان این امکان را می‌دهد تا در کشور مقصد به‌طور قانونی تحصیل کنند. برای دریافت ویزای تحصیلی معمولاً باید پذیرش از یک دانشگاه معتبر یا مؤسسه آموزشی را داشته باشید.
ویزای کاری: مجوز کار در کشور مقصد
افرادی که قصد دارند در کشور خاصی به‌طور قانونی کار کنند باید ویزای کاری بگیرند. این نوع ویزا برای افرادی است که برای انجام یک شغل خاص به کشور مقصد وارد می‌شوند. به‌طور معمول، برای دریافت ویزای کاری باید یک قرارداد کاری از کارفرمای کشور مقصد ارائه دهید و نوع ویزا ممکن است بسته به نوع شغل و کشور مقصد متفاوت باشد.
ویزای شینگن: ویزای چندکشوری برای سفر در اروپا
ویزای شینگن یک ویزای معتبر برای مدت محدود است که به مسافر این امکان را می‌دهد تا به‌طور آزادانه به کشورهای عضو پیمان شینگن سفر کند. این ویزا برای کسانی که قصد دارند به‌طور همزمان از چندین کشور اروپایی دیدن کنند، بسیار مناسب است. البته همان‌قدر که نام و امتیازهای این ویزا جذاب است، گرفتن آن به این راحتی‌ها نیست.
ویزای ترانزیت: مجوز عبور موقت از کشورها
ویزای ترانزیت به مسافران این امکان را می‌دهند تا در مسیر سفر خود از کشورهای خاص عبور کنند. این نوع ویزا برای مدت‌زمان کوتاهی صادر می‌شود و معمولاً فقط برای افرادی که قصد دارند برای مدت کوتاهی در فرودگاه یا شهر کشور ترانزیت توقف داشته باشند، صادر می‌شود. این ویزا به مسافر اجازه می‌دهد که بدون نیاز به درخواست ویزای تمام‌وقت، از یک کشور عبور کند.
ویزای درمانی: ویزای آسان برای سفرهای پزشکی
سفارت‌ها برای افرادی که نیاز دارند به‌منظور دریافت خدمات درمانی به کشورهای دیگر سفر کنند، ویزای درمانی صادر می‌کنند. این نوع ویزا با ارائه مدارک پزشکی معتبر، معمولاً بدون دشواری‌های متداول سایر ویزاها صادر می‌شود.
ویزای دیدار اقوام: دعوت به مهمانی
این ویزا معمولاً به افرادی تعلق می‌گیرد که قصد ملاقات با اقوام خود در کشور مقصد را دارند. برای درخواست این ویزا، اغلب لازم است که از سوی اقوام ساکن در کشور مقصد دعوت‌نامه‌ای ارائه شود. اگرچه این ویزا از برخی جهات به ویزای توریستی شباهت دارد؛ اما مدارک لازم برای ارائه به سفارت با ویزای گردشگری کمی فرق می‌کند.
ویزای تجاری: مجوز کارهای تجاری
این نوع ویزا مخصوص افرادی است که قصد سرمایه‌گذاری یا انجام فعالیت‌های تجاری در کشور دیگری را دارند. با دریافت ویزای تجاری، صاحبان کسب‌و‌کارها می‌توانند به کشور مقصد سفر کرده و در پروژه‌های تجاری یا سرمایه‌گذاری شرکت کنند.
انواع ویزا بر اساس تعداد ورود به کشور مقصد
درست است که طبق تعریف ویزا، این مجوز به دارنده آن اجازه می‌دهد تا به یک کشور دیگر وارد شود؛ اما اینطور نیست که با یک بار دریافت ویزا، همیشه بتوان از آن استفاده کرد. انواع ویزا از نظر تعداد دفعات ورود، به ترتیب زیر هستند:
ویزای یک‌بار ورود (سینگل): این نوع ویزا به شما اجازه می‌دهد که فقط یک بار وارد کشور مقصد شوید، حتی اگر مدت اعتبار آن هنوز تمام نشده باشد.
ویزای دوبار ورود (دابل): همان‌طور که از نامش مشخص است، این ویزا به دارنده آن امکان می‌دهد دو بار در مدت اعتبار ویزا وارد کشور مقصد شده و از آن خارج شود.
ویزای چندبار ورود (مولتیپل): ویزای مولتیپل محدودیتی برای ورود ندارد. تا زمانی که اعتبار ویزای شما باقی است، می‌توانید بارها به کشور مقصد سفر کنید.
ویزای ترانزیت فرودگاهی: این ویزا به مسافرانی تعلق می‌گیرد که هواپیمای آن‌ها در فرودگاه یک کشور توقف دارد. دارنده این ویزا فقط می‌تواند از هواپیما پیاده شده و وارد سالن ترانزیت شود؛ ولی امکان خروج از فرودگاه برای او وجود ندارد.
مراحل دریافت ویزا
حالا که با انواع ویزا آشنا شدید، می‌خواهیم به این پرسش جواب دهیم که: «چگونه ویزا بگیریم؟» امروزه دریافت ویزا به‌لطف شیوه‌های جدید، آسان‌تر از گذشته شده است. در اینجا به معرفی روش‌های رایج درخواست ویزا می‌پردازیم و نکاتی درباره مراحل دریافت ویزا ارائه می‌دهیم.
۱. مراجعه مستقیم به سفارت
این روش سنتی‌ترین راه برای دریافت ویزاست. اگر وقت کافی برای پیگیری مراحل دارید، می‌توانید با مراجعه مستقیم به سفارت کشور مقصد، مدارک ضروری را تکمیل کنید و تحویل دهید. در این روش، شما کنترل کامل بر مراحل دریافت ویزا دارید؛ اما باید زمان بیشتری برای این فرایند در نظر بگیرید.
۲. درخواست ویزا از طریق آژانس‌ها
آژانس‌های مسافرتی و مراکز تخصصی اخذ ویزا، این مراحل را برای شما ساده‌تر می‌کنند. فقط کافی است مدارکتان را به آن‌ها تحویل دهید تا کارشناسان این مراکز، تمامی مراحل دریافت ویزا را از بررسی مدارک تا پیگیری نتیجه انجام دهند.
۳. درخواست آنلاین ویزا
در دنیای امروز، بسیاری از کشورها امکان درخواست ویزای الکترونیک (e-Visa) را فراهم کرده‌اند. ویزای الکترونیکی مشابه سایر انواع ویزا از اعتبار قانونی برخوردار است. این نوع ویزا به مسافران این امکان را می‌دهد تا به‌صورت آنلاین درخواست ویزا بدهند و بدون نیاز به مراجعه حضوری به سفارت یا کنسولگری، ویزای خودشان را دریافت کنند.
در این روش، متقاضیان می‌توانند مدارک لازم را از طریق اینترنت ارسال کرده و هزینه‌ها را از طریق کارت بانکی پرداخت کنند. پس از تکمیل فرم درخواست و ارسال مدارک، تأییدیه‌ای از سوی سیستم برای فرد ارسال می‌شود و در صورتی که افسران کنترل گذرنامه مدارک را تایید کنند، ویزای الکترونیکی در سریع‌ترین زمان ممکن صادر می‌شود.
کشورهایی همچون استرالیا، آلمان، اتریش، ایتالیا، اسپانیا، سوئد، سوئیس، فرانسه، فنلاند، نروژ، هلند، مالزی، ژاپن، امارات، عربستان، ایران، کانادا، کلمبیا و کوبا در فهرست کشورهایی قرار دارند که ویزای الکترونیکی صادر می‌کنند.
۴. ویزای فرودگاهی
در صورتی که کشور مقصد امکان صدور ویزای فرودگاهی را فراهم کرده باشد، نیازی به دریافت ویزا قبل از سفر ندارید. کافی است مدارک لازم را همراه داشته باشید و در فرودگاه مقصد برای دریافت ویزا اقدام کنید. این نوع ویزا معمولاً در مدت کوتاهی صادر می‌شود و برای سفرهای ناگهانی بسیار مناسب است.
مدارک لازم برای دریافت ویزا
برای درخواست ویزا، آماده‌سازی مدارک یکی از مهم‌ترین مراحل است. در حالی که بسیاری از مدارک میان انواع ویزا مشترک هستند، نوع ویزا و قوانین کشور مقصد ممکن است تفاوت‌هایی در مدارک ضروری ایجاد کند. در ادامه به مراحل دریافت ویزا و مدارک لازم آن اشاره می‌کنیم.
مدارک عمومی برای دریافت ویزا
• اصل پاسپورت با حداقل ۶ ماه اعتبار، بلیط هواپیما رفت‌وبرگشت و گاهی واچر هتل؛
• یک قطعه عکس رنگی (۳.۵ × ۴.۵) با پس‌زمینه سفید و چهره واضح (حداکثر متعلق به ۶ ماه اخیر)؛
• ترجمه شناسنامه متقاضیان و همسفران همراه؛
• ترجمه سند ازدواج در صورت همراهی همسر؛
• ترجمه گواهی اشتغال به تحصیل برای فرزندان همراه؛
• ترجمه رضایت‌نامه محضری از سوی پدر یا مادری که قصد همراهی با فرزندان را ندارد؛
• تکمیل فرم اطلاعات فردی و خانوادگی.
مدارک مالی برای گرفتن ویزا
• گردش حساب بانکی ۴ ماه اخیر با مهر و امضا شعبه صادرکننده؛
• گواهی تمکن مالی به دلار کانادا همراه با مهر و امضا شعبه صادرکننده و مهر شعبه ارزی بانک (در صورت وجود، گواهی سپرده بلندمدت، گواهی خرید سهام یا اوراق بهادار، سند اتومبیل و اجاره‌نامه)؛
• ترجمه اسناد ملکی (در صورت وجود).
مدارک شغلی برای دریافت انواع ویزا
مدارک شغلی بسته به نوع شغل متقاضی متفاوت است:
• کارمندان: ترجمه گواهی اشتغال به کار با مشخصات شغلی (ذکر تاریخ شروع به کار، عنوان شغلی، درآمد سالیانه، نام مدیر یا سرپرست، مدت‌زمان موافقت‌شده با مرخصی)، فیش حقوقی، رسید بیمه تأمین اجتماعی دو ماه آخر و حکم کارگزینی.
• کارفرمایان: ترجمه آگهی‌های مربوط به تأسیس، تغییرات و تصمیمات ثبت‌شده در روزنامه رسمی، ارائه ترجمه لیست بیمه و فیش‌های حقوقی دو ماه گذشته کارکنان، ترجمه جدیدترین لیست مالیاتی پرداخت‌شده، ارائه گواهی تمکن مالی شرکت و پرینت جزئیات حساب بانکی چهار ماه اخیر به زبان انگلیسی.
• تاجران: ترجمه کارت بازرگانی و گواهی صادره از اتاق بازرگانی، ترجمه آخرین لیست مالیاتی پرداختی و گواهی پرداخت بیمه.
• پزشکان: ترجمه پروانه طبابت، پروانه مطب، کارت نظام پزشکی، اسناد مالیاتی و آخرین لیست پرداخت بیمه.
• بازنشستگان: ترجمه حکم بازنشستگی و فیش حقوقی دو ماه آخر بازنشستگی (در صورت افزایش حقوق، حکم افزایش حقوق بازنشستگی).
دعوت‌نامه و مدارک دعوت‌کننده
در صورت وجود دعوت‌نامه، مدارک زیر لازم است:
o مشخصات کامل دعوت‌کننده، نسبت فامیلی، دلیل سفر، مدت اقامت و آدرس و تلفن وی؛
o پاسپورت یا کارت اقامت دعوت‌کننده، گواهی اشتغال به کار، نامه بانکی، برگه‌های پرداخت مالیات و تکمیل فرم‌های T1 یا T4.
نکته: در صورت نداشتن دعوت‌نامه، ارائه بلیط هواپیما و واچر هتل الزامی است.
مدت اعتبار ویزا چقدر است؟
چه زمانی باید ویزا را تمدید کنیم؟ ویزاهای مختلف معمولاً دارای مدت اعتبار خاصی هستند. اگر ویزای شما به پایان رسید و به تمدید اقامت خود در کشور مقصد نیاز دارید، باید برای تمدید ویزا درخواست دهید. گاهی اوقات پیگیری این فرایند به ارائه مدارک جدید و دلایل معتبر برای تمدید اقامت نیاز دارد.
شرایط و نحوه تمدید ویزا چیست؟
برای تمدید ویزا، معمولاً باید درخواست خود را تا قبل از پایان تاریخ اعتبار ویزا ارسال کنید. برخی از کشورها برای تمدید ویزا، شرایط خاصی مانند داشتن وضعیت کاری یا تحصیلی مشخص در کشور مقصد را در نظر گرفته‌اند. اگر درخواست تمدید ویزای شما، پذیرفته نشود، شاید مجبور می‌شوید کشور مقصد را ترک کنید.
چه اتفاقی می‌افتد اگر ویزا منقضی شود؟
اگر ویزای شما منقضی شود و شما در کشور مقصد بمانید، ممکن است با مشکلات جدی مانند جریمه یا حتی اخراج از کشور مواجه شوید؛ به همین دلیل، بسیار مهم است که تاریخ انقضای ویزای خود را به‌دقت پیگیری کرده و در صورت نیاز برای تمدید آن اقدام کنید.
چه زمانی ویزای شما ممکن است لغو شود؟
ویزا ممکن است به دلایل مختلفی لغو شود؛ از جمله دلایل لغو ویزا عبارت‌اند از ارائه اطلاعات نادرست در درخواست ویزا، نقض قوانین کشور مقصد یا تغییر در وضعیت شخصی شما (مانند از دست دادن شغل یا انصراف از تحصیل). در صورت لغو ویزا شاید نتوانید وارد کشور مقصد شوید یا مجبور به ترک آن شوید.
کشورهای بدون ویزا برای ایرانیان
ایرانی‌ها می‌توانند به تعدادی از کشورها بدون نیاز به ویزا سفر کنند. در این ادامه به بررسی کشورهای بدون ویزا برای ایران و مدت‌زمان اقامت در هریک از آن‌ها اشاره می‌کنیم. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا بدون نیاز به مراحل دریافت ویزا، برنامه‌ریزی بهتری برای سفرهای خود داشته باشید.
کشورهای بدون ویزا در آسیا
• ارمنستان: ۹۰ روز؛
• مالزی: ۱۴ روز؛
• عراق: ۳۰ روز؛
• ترکیه: ۹۰ روز؛
• گرجستان: ۴۵ روز؛
• قزاقستان: ۱۴ روز.
کشورهای بدون ویزا در کارائیب
• دومینیکا: ۲۱ روز؛
• هائیتی: ۹۰ روز.
کشورهای بدون ویزا در قاره آمریکا
• ونزوئلا: ۱۵ روز؛
• سورینام: ۹۰ روز (با کارت توریست).
کشورهای بدون ویزا در قاره اقیانوسیه
میکرونزیا: ۳۰ روز
جمع‌بندی
ویزا یکی از اساسی‌ترین مدارک برای سفرهای بین‌المللی است که به شما اجازه می‌دهد به‌صورت قانونی وارد کشور مقصد شوید. آشنایی با تعریف ویزا، شناخت انواع ویزا، شرایط دریافت و نحوه تمدید آن می‌تواند از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کند. با برنامه‌ریزی دقیق و آگاهی از قوانین هر کشور، می‌توانید سفری بی‌دغدغه و لذت‌بخش داشته باشید. اگر به اطلاعات بیشتری درباره برنامه سفرهای خارجی نیاز دارید، مطالعه مقالات مرتبط در مجله آوا را از یاد نبرید.
پرسش‌های متداول (FAQ)
آیا تمام مسافران به ویزا نیاز دارند؟
خیر، برخی کشورها برای مسافران از مبدأ کشورهای خاص نیاز به ویزا ندارند.
چطور می‌توانم ویزای شینگن بگیرم؟
برای دریافت ویزای شینگن، باید درخواست خود را به سفارت یا کنسولگری کشوری ارسال کنید که مقصد اصلی شماست.
آیا می‌توانم ویزای خود را آنلاین درخواست کنم؟
بله، بسیاری از کشورها امکان درخواست ویزای الکترونیکی (e-Visa) را فراهم کرده‌اند.
چه مدت قبل از سفر باید درخواست ویزا دهم؟
بهتر است حداقل دو هفته قبل از تاریخ سفر، درخواست ویزای خود را ارائه دهید.
