تصور کنید روزی پرهیجان در پیش دارید؛ همه چیز برای سفرتان آماده است، بلیط هواپیما را خریداری کرده‌اید، چمدان‌ها بسته شده و برنامه سفر به‌خوبی تنظیم شده است. اما به دلایلی ساده مثل ترافیک غیرمنتظره یا تأخیر در رسیدن به فرودگاه، درست در لحظه‌ای که هواپیما پرواز می‌کند، شما هنوز در مسیر هستید. در این شرایط اصطلاحی در دنیای هوانوردی به کار می‌رود به نام بلیط نوشو (No Show) که شاید بارها هم آن را شنیده باشید. این اصطلاح به‌معنای حضور نیافتن مسافر در پرواز است، بدون آنکه قبلاً بلیط خود را کنسل کرده باشد. اهمیت شناخت مفهوم نو شو در این است که می‌تواند تأثیر مستقیم بر هزینه‌های سفر شما داشته باشد و حتی گاهی برنامه‌های آینده‌تان را نیز بر هم بزند. در این مقاله، به زبانی ساده و با مثال‌های کاربردی، با مفهوم نو شو، قوانین مرتبط با آن و راهکارهای جلوگیری از آن آشنا خواهیم شد.
بلیط نو شو (No Show) چیست؟
بلیط نو شو به وضعیتی گفته می‌شود که مسافر بلیط هواپیما را خریداری کرده، پرواز برقرار است؛ اما او در فرودگاه حاضر نمی‌شود و صندلی رزرو شده‌اش خالی می‌ماند. ایرلاین‌ها این وضعیت را No Show می‌نامند.
دلایل رخ دادن نو شو متنوع است. ممکن است مسافر به علت ترافیک سنگین دیر به فرودگاه برسد یا تاریخ پرواز را به‌اشتباه در تقویم خود ثبت کرده باشد. گاهی اتفاقات پیش‌بینی‌نشده مانند بیماری ناگهانی یا مشکلات خانوادگی نیز باعث نرسیدن به پرواز می‌شوند. هرچند دلیل هرچه باشد، ایرلاین‌ها این غیبت را به‌عنوان نوشو ثبت می‌کنند و قوانین خاصی برای آن دارند.
عواقب بلیط نوشو
یکی از مهمترین جنبه‌های بلیط نو شو، پیامدهای مالی و قانونی آن است. مسافرانی که نوشو می‌شوند، اغلب با شرایطی سخت و ناخوشایند مواجه خواهند شد.
در اغلب ایرلاین‌ها، مبلغ بلیط نوشو به مسافر بازگردانده نمی‌شود؛ پس بدیهی است که اگر بلیطی خریداری کرده باشید و در زمان مقرر به فرودگاه نرسید، هزینه‌ای که پرداخته‌اید تقریباً به‌طور کامل سوخت شود؛ ضمن اینکه برخی ایرلاین‌ها حتی جریمه‌ای مضاعف نیز برای چنین شرایطی در نظر می‌گیرند.
از سوی دیگر، اگر بلیط رفت‌وبرگشت خریداری کرده باشید و در پرواز رفت نوشو شوید، امکان دارد پرواز برگشت شما به‌صورت خودکار لغو شود. چنین وضعیتی به‌ویژه برای مسافران بین‌المللی می‌تواند خسارت‌های بزرگی به همراه داشته باشد. علاوه بر این، ایرلاین‌ها ممکن است گزارش نوشو مسافران را در سیستم خود ثبت کنند و این موضوع در خریدهای بعدی نیز تأثیرگذار باشد.
بلیط نو شو در پروازهای سیستمی
پروازهای سیستمی انعطاف‌پذیرتر از پروازهای چارتر هستند. اگر در یک پرواز سیستمی نوشو شوید، معمولاً قوانین این‌گونه پروازها به شما اجازه می‌دهند در شرایط خاصی بخشی از مبلغ را بازپس بگیرید. برای مثال، اگر بتوانید با مدارک پزشکی ثابت کنید که بیماری باعث جاماندن شما از پرواز شده است، امکان دارد ایرلاین با استرداد بخشی از وجه بلیط نوشو موافقت کند.
همچنین برخی شرکت‌های هواپیمایی به جای بازگرداندن وجه، برای مشتریان خود اعتبار سفر صادر می‌کنند تا در آینده بتوانند از آن برای خرید بلیط هواپیما استفاده کنند. با این حال، میزان انعطاف و شرایط دقیق استرداد وجه بلیط نوشو در پروازهای سیستمی کاملاً به سیاست‌های ایرلاین بستگی دارد.
بلیط نوشو در پروازهای چارتر
برخلاف پروازهای سیستمی، قوانین پروازهای چارتر سخت‌گیرانه‌تر است. در صورت نوشو در پرواز چارتر، تقریباً همیشه کل مبلغ بلیط سوخت می‌شود و هیچ راهی برای استرداد وجه وجود ندارد. این موضوع به این دلیل است که پروازهای چارتر معمولاً توسط آژانس‌ها اجاره می‌شوند و قوانین مالی سخت‌تری دارند.
برای مثال، فرض کنید بلیط چارتر کیش خریده‌اید. در این مواقع نه‌تنها مبلغ بلیط نوشو بازگردانده نمی‌شود، بلکه حتی امکان تغییر تاریخ یا انتقال بلیط به شخص دیگر نیز وجود ندارد. بنابراین اگر احتمال تغییر در برنامه سفر شما وجود دارد، خرید بلیط سیستمی انتخابی عاقلانه‌تر است.
تفاوت بین لغو بلیط و بلیط نو شو
یکی از اشتباه‌های رایج میان مسافران، یکسان پنداشتن لغو بلیط و نوشو است. در واقع این دو وضعیت کاملاً متفاوت هستند.
لغو بلیط زمانی اتفاق می‌افتد که مسافر پیش از پرواز اقدام به کنسلی بلیط کند. در این حالت، بسته به قوانین ایرلاین، بخشی از مبلغ بلیط به مسافر بازگردانده می‌شود. اما نوشو حالتی است که مسافر صرفاً در پرواز حضور پیدا نمی‌کند. در این شرایط تقریباً همیشه کل مبلغ بلیط از بین می‌رود.
با این توضیحات، اگر احساس می‌کنید احتمال نمی‌دهید در پرواز حاضر شوید، بهتر است هرچه زودتر برای لغو بلیطتان اقدام کنید تا از سوخت کامل هزینه جلوگیری شود.
قوانین مربوط به بلیط نوشو
قوانین بلیط نوشو توسط هر ایرلاین به‌طور جداگانه تدوین می‌شود. برخی ایرلاین‌ها در قوانین داخلی خود جریمه‌های مشخصی برای نوشو تعیین کرده‌اند، در حالی که برخی دیگر فقط هزینه بلیط را به‌عنوان جریمه منظور می‌کنند.
گزارش ایرلاین‌ها نشان می‌دهد بیشترین میزان نوشو در مسیرهای پرتردد داخلی مانند تهران–مشهد و تهران–کیش رخ می‌دهد. سازمان هواپیمایی کشوری نیز ایرلاین‌ها را ملزم کرده است که قوانین نوشو را هنگام فروش بلیط هواپیما به مسافران اطلاع دهند.
نکته: هنگام خرید بلیط از وب‌سایت ایرلاین یا آژانس‌های معتبر، بخشی به نام قوانین استرداد وجه بلیط نوشو یا شرایط لغو وجود دارد، آن را باید با دقت مطالعه کنید.
قوانین بلیط نوشو در ایرلاین آوا
شرکت هواپیمایی آوا برای استرداد انواع بلیط قوانین مشخصی دارد. برای مثال، در پروازهای اکونومی با کلاس نرخی (Y) چیزی حدود ۷۵درصد از مبلغ بلیط به‌عنوان جریمه کسر شده و ۲درصد باقی‌مانده به مسافر برگردانده می‌شود. همچنین در پروازهای بیزینس با کلاس نرخی (B) حدود ۶۵درصد از مبلغ به‌عنوان جریمه برداشته شده و ۳۵درصد باقی‌مانده به کارت خریدار واریز می‌شود.
جلوگیری از وضعیت نو شو
خوشبختانه می‌توان با رعایت چند نکته ساده از گرفتار شدن در شرایط نوشو جلوگیری کرد. مدیریت زمان یکی از مهمترین عوامل است. همیشه بهتر است چند ساعت زودتر از پرواز به فرودگاه بروید تا حتی در صورت بروز ترافیک یا مشکلات دیگر، زمان کافی برای رسیدن به گیت پرواز داشته باشید.
استفاده از اپلیکیشن‌های تقویم و یادآوری نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. بسیاری از ایرلاین‌ها پیامک یا اعلان‌های موبایلی برای یادآوری پرواز ارسال می‌کنند. همچنین اگر احتمال تغییر در برنامه سفر شما وجود دارد، بهتر است بلیط‌های سیستمی خریداری کنید؛ زیرا قوانین منعطف‌تری نسبت به بلیط‌های چارتر دارند.
بررسی راهنمای پرواز ایرلاین پیش از خرید بلیط نیز بسیار مهم است. این راهنماها معمولاً شامل اطلاعات کامل درباره قوانین بلیط نوشو و شرایط استرداد وجه هستند.
سخن پایانی
بلیط نو شو یکی از مفاهیم کلیدی در صنعت هوانوردی است که آگاهی از آن می‌تواند شما را از هزینه‌های اضافی و دردسرهای ناخواسته نجات دهد. نوشو فقط به‌معنای ازدست‌دادن یک پرواز نیست، بلکه ممکن است پروازهای بعدی شما را هم تحت تأثیر قرار دهد و هزینه‌های سنگینی به شما تحمیل کند. با شناخت قوانین مربوط به پروازهای سیستمی و چارتر، مقایسه شرایط لغو و نوشو و رعایت چند نکته ساده برای مدیریت زمان، می‌توانید سفرهای هوایی خود را با خیال راحت‌تری برنامه‌ریزی کنید. پیشنهاد می‌کنیم برای آگاهی بیشتر از قوانین پرواز و نکات کاربردی سفر، سایر مقالات آموزشی ما در مجله آوا را هم مطالعه کنید.
پرسش‌های پرتکرار شما
آیا امکان استرداد وجه بلیط نوشو وجود دارد؟
در اغلب مواقع خیر؛ اما برخی ایرلاین‌ها در شرایط خاص مثل بیماری، با ارائه مدارک معتبر، بخشی از مبلغ را باز می‌گردانند.
تفاوت نوشو در پروازهای سیستمی و چارتر چیست؟
در پروازهای سیستمی احتمال بازگرداندن بخشی از وجه وجود دارد؛ اما در پروازهای چارتری تقریباً همیشه کل مبلغ سوخت می‌شود.
اگر در پرواز رفت نوشو شوم، تکلیف پرواز برگشت چه خواهد شد؟
در بسیاری از ایرلاین‌ها، پرواز برگشت به‌صورت خودکار لغو می‌شود.
قوانین نوشو را از کجا می‌توان دید؟
هنگام خرید بلیط هواپیما از وب‌سایت ایرلاین یا آژانس‌های معتبر، بخشی به نام قوانین بلیط نوشو یا استرداد وجه وجود دارد.
بهترین راه جلوگیری از نوشو چیست؟
مدیریت زمان، استفاده از یادآوری‌ها، خرید بلیط سیستمی و مطالعه راهنمای پرواز بهترین روش‌ها برای جلوگیری از نوشو
