سفر هوایی برای بسیاری از افراد امن و راحت است؛ اما همیشه برای همه مجاز نیست. قوانین ممنوعیت پرواز شامل شرایطی می‌شود که بر اساس آن، برخی افراد اجازه پرواز ندارند. این شرایط معمولاً به دلایل پزشکی مانند بیماری قلبی یا مشکلات تنفسی، دوران بارداری، برخی جراحی‌ها یا اختلالات روانی ایجاد می‌شود. همچنین، افراد ممنوع‌الخروج یا کسانی که مشکلات امنیتی دارند نیز از پرواز منع می‌شوند. اگر نمی‌دانید چه کسانی نباید سوار هواپیما شوند، تا پایان این مطلب همراه ما باشید تا با این محدودیت‌ها آشنا شوید.
منع پرواز برای زنان باردار
یکی از دغدغه‌های مهم خانم‌هایی که باردار هستند، سفر هوایی در دوران بارداری است. آیا در طول این دوران همیشه مجاز به پرواز هستید؟ پاسخ به این پرسش به زمان بارداری و وضعیت سلامت شما بستگی دارد. بسیاری از ایرلاین‌ها قوانینی در این زمینه دارند که تحت عنوان ممنوعیت پرواز برای زنان باردار شناخته می‌شود.
به‌طور کلی، تا پایان هفته ۲۷ بارداری، سفر هوایی بدون مشکل و محدودیت خاصی مجاز است؛ اما از هفته ۳۵ به بعد، محدودیت پرواز برای خانم باردار به‌صورت کامل اعمال می‌شود. در این مرحله، ایرلاین‌ها به دلیل حفظ ایمنی و سلامت مادر و جنین، از پذیرش مسافران باردار خودداری می‌کنند.
با این حال، استثناهایی وجود دارد که با رعایت آن، پرواز برای خانم‌های باردار امکان‌پذیر می‌شود:
- بارداری اول تا پایان هفته ۳۲: پروازهای کمتر از دو ساعت تا پایان هفته ۳۲ مجاز هستند.
- بارداری اول تا پایان هفته ۲۸: پروازهای بیش از دو ساعت فقط تا پایان هفته ۲۸ مجاز هستند و اگر مدت بارداری از ۲۸ هفته بیشتر باشد، برای پرواز به مجوز پزشکی نیاز است.
- بارداری دوم در هفته ۲۸ به بعد: محدودیت‌های سفر بیشتر شده و باید با احتیاط و با مشورت پزشک برای پرواز اقدام کرد.
- ارائه گواهی پزشکی معتبر: گاهی اوقات با ارائه گواهی پزشکی به ایرلاین (شامل سن بارداری، تاریخ تقریبی زایمان و اجازه کتبی پزشک برای پرواز) می‌توان از استثنایی برای منع پرواز در دوران بارداری قائل شد.
در نهایت، تصمیم نهایی برای صدور مجوز پرواز خانم‌های باردار بر عهده شرکت هواپیمایی و پزشک معالج است؛ پس پیش از برنامه‌ریزی برای سفر، حتماً قوانین مربوط به ممنوعیت پرواز برای زنان باردار را در ایرلاین مدنظر خود بررسی کرده و با پزشک مشورت کنید تا سفری ایمن و بی‌دغدغه داشته باشید.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سفر با هواپیما در دوران بارداری، مطالعه مقاله زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:
راهنمای کامل سفر هوایی در دوران بارداری
منع پرواز برای بیماران قلبی
افراد با نشانه‌های بیماری قلبی ممکن است در پرواز دچار مشکل شوند. فشار کابین و استرس ناشی از پرواز، به‌ویژه هنگام برخاستن هواپیما، برای کسانی که سابقه سکته قلبی دارند، ریسک زیادی دارد و ممکن است منجر به عوارض جدی شود. بر اساس قوانین ممنوعیت پرواز، افرادی که آنژیوپلاستی یا عمل قلب باز داشته‌اند، باید زمان‌بندی سفر خود را با دقت تنظیم کنند. پزشکان توصیه می‌کنند این اشخاص بعد از جراحی قلب باز، حداقل دو هفته و بعد از عمل آنژیوپلاستی، حداقل ۴۸ ساعت صبر کرده و سپس سفر کنند. منع پرواز با بیماری قلبی بیشتر برای حفظ جان بیمار است، نه محدودیت؛ پس بهتر است پیش از هر پروازی با پزشک مشورت کنید.
ممنوعیت پرواز برای بیماران مغز و اعصاب
یکی از مهم‌ترین عوامل ممنوعیت پرواز مربوط به بیماران مغز و اعصاب است. افرادی که دچار صرع، عفونت‌های مغزی، سکته مغزی ایسکمیک یا جراحی‌های مرتبط با مخچه هستند، پیش از سفر باید حتماً با پزشک مشورت کنند. منع پرواز با بیماری مغز و اعصاب بیشتر به دلیل خطر تشنج یا حمله عصبی در طول پرواز است. هرچند کارکنان پرواز آموزش‌های لازم را دیده‌اند؛ اما پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. اگر همسفری دارید که از بیماری مغز و اعصاب رنج می‌برد، حواستان باشد که این دسته از بیماران با نشانه‌هایی که نام بردیم از افرادی هستند که نمی‌توانند سوار هواپیما شوند.
منع پرواز با بیماری اعصاب و روان
طبق قوانین ممنوعیت پرواز، برخی از بیماران اعصاب و روان ممکن است در شرایط خاص مجاز به پرواز نباشند. از جمله بیماران اعصاب و روان که با منع پرواز مواجه می‌شوند بیماران با سایکوز حاد، توهم‌های شنوایی یا بینایی یا پرخاشگری کنترل‌نشده هستند. این نشانه‌ها در بیماران ممکن است ایمنی پرواز را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، اگر بیماری تحت درمان و کنترل باشد، این افراد نیز می‌توانند با تأیید پزشک، سفر ایمن و سالمی داشته باشند.
منع پرواز با بیماری خونی
یکی از خاص‌ترین بیمارانی که نباید سوار هواپیما شوند، افرادی هستند که با بیماری‌های خونی مانند کم‌خونی شدید یا بیماری سلول داسی‌شکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند. ممنوعیت پرواز برای بیماران خونی به دلیل کاهش اکسیژن در ارتفاع و فشار کابین است که باعث درد قفسه سینه، اختلال تنفس یا حتی سکته قلبی می‌شود. این افراد باید پیش از سفر با پزشک مشورت کرده و در صورت تشخیص وی، از ماسک اکسیژن در طول پرواز استفاده کنند. گاهی اوقات نیز پزشک معالج تشخیص می‌دهد که بیمار قبل از پرواز تزریق خون انجام دهد.
منع پرواز با بیماری گوش، حلق و بینی
از دیگر دلایل پزشکی منع پرواز، ابتلا به انواع خاصی از بیماری‌های گوش، حلق و بینی است. منع پرواز برای بیماران گوش، حلق و بینی شامل کسانی می‌شود که به‌تازگی جراحی لوزه یا گوش میانی انجام داده‌اند و تا ۱۴ روز باید از سفر هوایی خودداری کنند. همچنین افراد مبتلا به اوتیت مدیا یا سینوزیت، به‌دلیل اختلاف فشار هوا در زمان برخاستن و فرود هواپیما، ممکن است با تشدید علائم مواجه شوند.
از دیگر دلایل پزشکی منع پرواز، جراحی فک است. افرادی که فکشان را جراحی کرده‌اند، معمولاً ۲ تا ۶ هفته نمی‌توانند دهان خود را باز کنند. این موضوع شاید در نگاه اول مسئله‌ای ساده به نظر برسد؛ اما ممکن است در پرواز خطرناک باشد. تهوع و استفراغ یکی از عوارض شایع پرواز است. حالا تصور کنید فردی که دهانش بسته است دچار استفراغ شود. ناتوانی در باز کردن دهان ممکن است باعث خفگی وی شود. به همین دلیل، این افراد هم مشمول منع پرواز پزشکی می‌شوند تا از وقوع چنین وضعیت خطرناکی جلوگیری شود.
منع پرواز با بیماری باروتروما
یکی از محدودیت‌های پزشکی برای سفر با هواپیما، مربوط به افرادی است که به باروتروما مبتلا هستند. این بیماری در اثر تغییر فشار هوا در حفره‌های بدن، به‌ویژه سینوس‌ها، ایجاد می‌شود. در پرواز، انسداد ناگهانی دهانه سینوس‌ها ممکن است باعث تجمع هوا و حتی نفوذ آن به جمجمه شود. به همین دلیل، منع پرواز با بیماری باروتروما برای حفظ سلامت فرد ضروری است.
قوانین ممنوعیت پرواز برای کودکان بدون والدین
در فهرست کسانی که نباید سوار هواپیما شوند، کودکان بدون والدین نیز دیده می‌شوند؛ با این حال، برخی ایرلاین‌ها برای این گروه، شرایط خاصی تعریف کرده‌اند. بر اساس قوانین، امکان پرواز برای مسافران ۵ تا ۱۲ سال بدون والدین وجود دارد؛ به شرط اینکه مدارک لازم را ارائه دهند. این مدارک شامل شناسنامه کودک و سرپرست، رضایت‌نامه رسمی از سرپرست قانونی و فرم درخواست سفر کودک بدون همراه است.
ایرلاین‌هایی مانند ماهان، ایران‌ایر یا تابان شرایطی فراهم کرده‌اند تا کودکان بدون حضور والدین بتوانند سوار هواپیما شوند. فقط لازم است پیش از پرواز حتماً این موضوع را با نماینده شرکت هواپیمایی در فرودگاه در میان بگذارید.
راهنمای کامل سفر با کودکان و نوزادان
قوانین ممنوعیت پرواز برای سالمندان و معلولان
مسافرت هوایی برای سالمندان در صورت سلامت جسمی، ممنوعیتی ندارد و حتی در مقایسه با سفر زمینی گزینه بهتری هم هست. البته سفرهای طولانی ممکن است باعث ورم پا، سردرد، خشکی پوست یا کاهش آب بدن شود. درباره این نشانه‌ها باید پیش از پرواز با پزشک صحبت کرد.
درباره سفر با هواپیما برای معلولان نیز اگر مشکل حرکتی حاد وجود نداشته باشد، با کمک ویلچر می‌توان به‌راحتی سوار هواپیما شد. ایرلاین‌ها خدمات خاصی برای این عزیزان ارائه می‌دهند؛ پس پیش از خرید بلیط شرایط آن‌ها را بررسی کنید.
راهنمای خرید بلیط هواپیما برای معلولان
بیماران بدون نیاز به مجوز پزشکی پرواز
گاهی اوقات، افراد با بیماری خاص می‌توانند بدون نیاز به مجوز پزشکی با هواپیما سفر کنند؛ به‌شرط آنکه وضعیت عمومی خوبی داشته باشند و به مراقبت‌های ویژه محتاج نشوند. افراد زیر از این دسته‌اند:
- جانبازان و افراد معلول که به خدمات پزشکی ویژه نیاز ندارند؛
- افرادی که جراحی‌های مرتبط با ناباروری داشته‌اند (۲۴ ساعت پس از عمل)؛
- جراحی‌های سطحی پوست و مو (به‌جز جراحی بینی)؛
- جراحی لیزری قرنیه برای افراد کمتر از ۴۰ سال؛
- گچ‌گیری اندام فوقانی یا زیر زانو، پس از ۲۴ ساعت در پروازهای داخلی و ۴۸ ساعت در پروازهای خارجی، بدون خونریزی؛
- جراحی بینی در صورت نداشتن انسداد تنفسی یا خونریزی داخلی؛
- داشتن سوند ادراری، بدون سابقه جراحی شکمی در دو هفته اخیر؛
- افراد با ضایعه نخاعی که کمتر از ۶۰ سال دارند، بدون نیاز به اکسیژن و برانکارد و با توان استفاده از کمربند صندلی؛
- سوختگی‌های سطحی، درصورتیکه ظاهر و بوی آزاردهنده نداشته باشند؛
- هرگونه جراحی که حداقل دو هفته از آن گذشته باشد و در صورت سلامت عمومی و توان نشستن؛
- در بارداری اول تا پایان هفته ۳۲، به شرط اینکه بیماری زمینه‌ای دیگری وجود نداشته باشد؛
- در بارداری دوم به بعد تا هفته ۲۸، سفر با هواپیما مجاز است و از هفته ۳۵ به بعد، ممنوعیت پرواز قطعی است؛
- یک هفته پس از زایمان، محدودیت پزشکی برای سفر با هواپیما وجود ندارد؛
- نوزادان در صورت نداشتن مشکل پزشکی از هفته دوم تولد به بعد.
بیماران نیازمند به مجوز پزشکی پرواز
بر اساس قوانین ممنوعیت پرواز، تمامی بیمارانی که در شرایط حاد، بی‌ثبات یا پرخطر قرار دارند، باید پیش از سفر، مجوز پزشکی دریافت کنند. مجوز پزشکی پرواز از مدارک لازم برای این دسته از افراد محسوب می‌شود که واحد پزشکی شرکت هواپیمایی، مسئول صدور آن است. دقت کنید که فقط واحد پزشکی شرکت هواپیمایی، شرایط و تسهیلات لازم برای سفر بیمار را مشخص می‌کند. نظر پزشک معالج به‌تنهایی کافی نیست؛ اما به تصمیم‌گیری دقیق‌تر کمک می‌کند. در ادامه، با برخی بیماران خاص که به مجوز پزشکی نیاز دارند، آشنا می‌شوید:
- افرادی که به بیماری‌های عفونی مانند سل یا کرونا مبتلا هستند؛
- کسانی که رفتار یا وضعیت جسمی آن‌ها ممکن است آسایش دیگران را مختل کند؛
- بیمارانی که بیماری‌شان در ایمنی یا زمان‌بندی پرواز اختلال ایجاد می‌کند؛
- افرادی که توانایی مراقبت از خود را در پرواز ندارند و به همراه یا خدمات ویژه نیاز دارند؛
- کسانی که ممکن است شرایط فیزیکی پرواز، مثل کاهش فشار یا اکسیژن، وضعیت سلامتی‌شان را وخیم‌تر کند؛
- بیمارانی که دچار مشکلات روانی ناپایدار یا مستعد بحران در شرایط استرس‌زا هستند.
همچنین، کسانی که اخیراً جراحی شده‌اند یا به‌خاطر شکستگی یکی از اندام‌هایشان، به مراقبت‌های بعد از گچ‌گرفتگی نیاز دارند، باید از نظر پزشکی بررسی شوند؛ زیرا فضای محدود کابین و تغییرات فشار، شرایط بیمار را سخت‌تر می‌کند. برای ایمنی بیشتر، همیشه قبل از پرواز با پزشک خود و شرکت هواپیمایی مشورت کنید.
نکات پرواز برای بیماران خاص و رعایت قوانین ممنوعیت پرواز
اگر جزو مسافرانی هستید که شرایط پزشکی خاصی دارید، آگاهی از قوانین ممنوعیت پرواز و رعایت برخی نکات ساده از بروز مشکلات جدی و حتی لغو سفر جلوگیری می‌کند. در ادامه، مهم‌ترین نکات پرواز برای بیماران خاص را مرور می‌کنیم:
- پیش از خرید بلیط، وضعیت سلامتی خود را با دفاتر فروش در میان بگذارید و در صورت نیاز، فرم مجوز سفر را از پزشک معتمد شرکت هواپیمایی بگیرید.
- ۴۸ تا ۷۲ ساعت قبل از پرواز، فرم پزشکی خود را نزد پزشک معتمد شرکت تایید نهایی کنید.
- مدت اعتبار فرم تاییدشده ۴۸ ساعت است؛ پس برنامه‌ریزی دقیق داشته باشید.
- اگر پرواز شما ترانزیتی یا چندمسیره است، همه مسیرها باید در فرم پزشکی ذکر شود.
- در فرودگاه، کارکنان خدماتی را از شرایط پزشکی خود مطلع کنید تا در امور مربوط به ویلچر، سوار شدن و خروج از هواپیما به شما کمک کنند.
- پنهان‌کاری نکنید؛ اگر بیماری شما در مراحل نهایی سوار شدن به هواپیما آشکار شود، ممکن است کارکنان شرکت هواپیمایی به شما اجازه ورود به هواپیما را ندهند و به این ترتیب سفرتان لغو شود و خسارت مالی ببینید.
- درصورتیکه پزشک معالج شما، پرواز را صلاح نداند، سفر هوایی را به وسایل نقلیه زمینی مانند قطار یا اتوبوس تغییر دهید.
بررسی دلایل منع پرواز در شرایط امنیتی
گاهی ممکن است ممنوعیت پرواز هواپیما به دلایل امنیتی یا قانونی برای برخی مسافران اعمال شود. این تصمیم به‌منظور حفظ ایمنی پرواز و رفاه حال دیگر مسافران گرفته می‌شود. وجود یکی از شرایط زیر به منع پرواز شما به دلایل امنیتی منجر می شود:
- همراه داشتن اقلام ممنوعه مانند سلاح، مواد منفجره یا داروهای غیرمجاز؛
- رفتارهای تهدیدآمیز مثل پرخاشگری، تهدید به خشونت یا مصرف مواد مخدر در فرودگاه؛
- نقص در مدارک شناسایی یا ویزا، مانند بلیط ناهماهنگ با کارت ملی یا ارائه ویزای منقضی.
در برخی شرایط، اینکه چه کسانی نباید سوار هواپیما شوند را مقامات امنیتی فرودگاه به‌دلیل تهدیدات خاص یا هشدارهای اضطراری تعیین می‌کنند.
برای پیشگیری از مشکلات احتمالی، همیشه مدارک و وضعیت خود را پیش از سفر بررسی کنید و در صورت داشتن شرایط خاص، با شرکت هواپیمایی مشورت کنید. همچنین مطالعه دو مقاله اشیا و وسایل غیر مجاز در پرواز و سفر هوایی و
داروهای ممنوعه در پرواز و سفرها به شما کمک می کند با این قوانین بیشتر آشنا شوید.
وضعیت منع خروج از کشور برای مسافران بین‌المللی
وضعیت منع خروج از کشور یا همان شرایط ممنوع‌الخروجی یکی از محدودیت‌های قانونی است که مانع از ترک کشور برای مسافران می‌شود. این وضعیت به دلایلی مانند بدهی مالیاتی یا بانکی، پرداخت‌نکردن مهریه، فشار قانونی همسر، پرونده‌های باز قضایی یا حتی مسائل امنیتی ایجاد می‌شود. چنین افرادی تا زمان رفع مشکل، در فهرست کسانی قرار می‌گیرند که نباید سوار هواپیما شوند.
بر اساس قوانین ممنوعیت پرواز، ممنوع‌الخروجی مستقیماً با ممنوعیت پرواز بین‌المللی در ارتباط است. گاهی اوقات، افراد تا در ورودی هواپیما پیش می‌روند؛ اما در گیت خروج، از پروازشان جلوگیری می‌شود. ایرلاین‌ها نیز ممکن است به دلایل قانونی یا امنیتی، از صدور کارت پرواز برای این افراد خودداری کنند.
برای بررسی وضعیت ممنوع‌الخروجی، می‌توانید از سامانه «ثبت من»، سامانه ثنا یا مراجعه حضوری به اداره گذرنامه استفاده کنید. بررسی وضعیت خروج از کشور، پیش از خرید بلیط و برنامه‌ریزی سفر بین‌المللی، کاملاً ضروری است. در نهایت، اگر مشمول شرایط ممنوع‌الخروجی هستید، بهتر است برای جلوگیری از مشکلات حقوقی و مالی در سفر، ابتدا وضعیت خود را مشخص کرده و در صورت نیاز، برای رفع آن اقدام کنید.
سخن پایانی
در این مقاله با قوانین ممنوعیت پرواز برای گروه‌های مختلف آشنا شدیم و بررسی کردیم چه کسانی نمی‌توانند سوار هواپیما شوند. همان‌طور که دیدیم، حفظ ایمنی در سفر هوایی نیازمند توجه به شرایط جسمی و رعایت توصیه‌های پزشکی است. اگر شما یا همراهانتان دچار شرایط خاص هستید، آگاهی از این نکات پیش از سفر ضروری است. برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با دیگر دانستنی‌های سفر هوایی، حتماً سری به بلاگ آوا بزنید و مقالات دیگر ما را بخوانید.
پرسش‌های شما
آیا بیماران قلبی مجاز به پرواز هستند؟
بیماران قلبی فقط در صورت پایداری وضعیت و تأیید پزشک می‌توانند پرواز کنند؛ در غیر این‌صورت مشمول ممنوعیت پرواز می‌شوند.
در دوران بارداری می‌توان با هواپیما سفر کرد؟
در بارداری اول، تا پایان هفته ۲۸ بدون نیاز به مجوز و تا هفته ۳۵ با محدودیت می‌توان سفر هوایی را انجام داد.
آیا زنان باردار در ماه آخر می‌توانند با هواپیما سفر کنند؟
خیر، قوانین ممنوعیت پرواز اجازه سفر در ماه آخر بارداری را نمی‌دهند.
چه بیماری‌هایی مانع سفر با هواپیما می‌شوند؟
بیماری‌های قلبی، مغزی، روانی، خونی، عفونی و برخی مشکلات تنفسی از جمله شرایطی هستند که مانع سفر با هواپیما می‌شوند.
آیا افراد دچار فشار خون می‌توانند سوار هواپیما شوند؟
درصورتیکه فشار خون کنترل‌شده باشد، پرواز مجاز است؛ در غیر این صورت به مشورت پزشک نیاز دارید.
بعد از جراحی قلب، چند روز نباید پرواز کرد؟
پس از جراحی قلب باز، حداقل باید دو هفته صبر کرده و سپس با تأیید پزشک پرواز کرد.
آیا بیماران روانی اجازه سفر هوایی دارند؟
درصورتیکه بیماری روانی کنترل شده باشد و علائم حادی نداشته باشند، پرواز بلامانع است؛ در غیر این صورت منع پرواز اعمال می‌شود.
پرواز برای بیماران تنفسی چه خطراتی دارد؟
کاهش فشار و اکسیژن در کابین ممکن است علائم بیماران تنفسی را تشدید کند و نیاز به مجوز پزشکی دارد.
پرواز با سرماخوردگی شدید یا آنفلوآنزا خطرناک است؟
بله، به‌ویژه هنگام برخاستن و فرود، فشار سینوس‌ها می‌تواند باعث درد شدید و عارضه شود.
آیا افراد مبتلا به صرع مجاز به سفر هوایی هستند؟
افراد مبتلا به صرع در صورت کنترل بیماری و تأیید پزشک می‌توانند سفر هوایی را تجربه کنند.
آیا سفر هوایی برای سالمندان خطر دارد؟
در صورت سلامت عمومی، سالمندان می‌توانند پرواز کنند؛ اما در صورت وجود بیماری‌های زمینه‌ای، بررسی پزشکی توصیه می‌شود.
برای سفر هوایی با بیماری خاص، چه مجوزی لازم است؟
فرم مجوز پزشکی پرواز که پزشک معتمد ایرلاین آن را تکمیل و ۴۸ ساعت پیش از پرواز تأیید کرده باشد.
آیا کودکان با بیماری خاص می‌توانند سوار هواپیما شوند؟
در صورت نداشتن علائم حاد و با تأیید پزشک، کودکان بیمار نیز می‌توانند سفر کنند.
بعد از جراحی گوش، چه زمانی می‌توان پرواز کرد؟
بین ۱۰ تا ۱۴ روز پس از جراحی گوش، پرواز مجاز است؛ البته با نظر پزشک متخصص.
چه شرایط پزشکی نیاز به همراه داشتن گواهی پزشک در پرواز دارد؟
بیماری‌های مزمن، جراحی اخیر، بارداری پیشرفته، نیاز به اکسیژن و سفر ترانزیتی از جمله شرایطی هستند که همراه داشتن گواهی پزشکی در آن‌ها ضروری است.
