وقتی وارد فرودگاهی می‌شویم که نور، چوب، گیاه و بافت‌های بومی در هم تنیده‌اند، بی‌شک حس می‌کنیم مقصد سفر از همان لحظه ورود شروع شده است. در بین همه فرودگاه‌های زیبای جهان، چند تا از آن‌ها هستند که حس بسیار خوبی به مسافران می‌دهند. معماری این فرودگاه‌ها نشان می‌دهد که یک ترمینال می‌تواند بیش از اینکه جایی برای حمل‌ونقل باشد، با معماری خلاقانه و استفاده از هویت محلی، تجربه مسافر را به خاطره‌ای ویژه تبدیل کند. برای همین هم جایزه ورسای (Prix Versailles) که به برترین معماری‌ها و طراحی‌های جهان تعلق می‌گیرد، امسال با تمرکز بر معماری پایدار، نوآوری و زیبایی‌شناسی، مجموعه‌ای از این فرودگاه‌های خلاق را شناسایی و معرفی کرده که هر کدام مثل ویترینی زیبا از فرهنگ و طبیعت منطقه خود می‌درخشند. با ما همراه باشید تا هفت فرودگاه برتر جهان را که برنده جایزه پری‌ورسای ۲۰۲۵ شدند، با هم بشناسیم.
معیار انتخاب: از نوآوری تا معماری سبز
استفاده بهینه از انرژی و مصالح بازیافتی، طراحی دوستدار محیط زیست برای کاهش استرس مسافران، دسترسی‌پذیری و روایت فرهنگ بومی در فضا از معیارهای هیئت داوران پری‌ورسای برای انتخاب برترین طراحی‌هاست. نتیجه فرودگاه‌هایی است که هم به محیط‌زیست احترام می‌گذارند و هم سفر را دل‌نشین‌تر می‌کند.
یانتای پِنگلای، چین: موجی از نور و جهت‌یابی شهودی
فرودگاه یانتای پنگلای با سقف موج‌دار الهام‌گرفته از کوهستان و گنبد شیشه‌ای مرکزی، نور طبیعی را به عمق فضا می‌کشاند و مانند قطب‌نما، مسافران را به‌سوی گیت‌ها هدایت می‌کند. شفافیت سازه و مسیرهای روان، نمونه‌ای روشن از معماری پایدار فرودگاه و تجربه کاربرمحور است. آیا تا به حال نور روز شما را بدون تابلوها به مسیر درست راهنمایی کرده است؟
مارسی پروانس، فرانسه: پیوند دریا، فلز بازیافتی و چوب
در فرودگاه مارسی پروانس، سقف معکوس و قاب‌های فلزی بازیافتی کنار سطوح چوبی، روح دریای مدیترانه را به سالن‌ها می‌آورد. بازطراحی ترمینال ضمن ارتقای ظرفیت و گردش روان، بافت بومی مارسی را برجسته می‌کند؛ جایی که معماری خلاقانه فرودگاه، حس خوشایند «ورود به بندر» را برمی‌انگیزد.
رولان گاروس، رئونیون: تنفس جزیره با دریچه‌های تنظیم‌شو
فرودگاه رولان گاروس (رئونیون) با استفاده گسترده از فولاد بازیافتی و بیش از صدها دریچه قابل تنظیم، تهویه طبیعی را به قلب عملکرد تبدیل کرده است. گیاهان بومی، سایه‌روشن‌های ملایم و مصالح گرم، زبان معماری سبز را در اقلیم اقیانوس هند ترجمه می‌کند؛ فضایی که نسیم جزیره را به سالن می‌آورد.
کانسای، ژاپن: مهندسی روی دریا، جزئیات الهام‌گرفته از طبیعت
فرودگاه کانسای بر جزیره‌ای مصنوعی در خلیج اوساکا بنا شده و با بازآفرینی فضاهای داخلی، مواد طبیعی ژاپنی و مسیرهای روشن، آرامشی مینیمال می‌آفریند. ترکیب دقت مهندسی با زیبایی‌شناسی و کاربرد فناوری‌های نو، الگوی شاخصی از معماری پایدار فرودگاه در شرق آسیا ارائه می‌دهد.
پورتلند، آمریکا: چوب، درختان زنده و آرامش دوستدار محیط زیست
بازطراحی فرودگاه پورتلند با سقف چوبی موج‌دار و کاشت درختان و گیاهان درون ترمینال، یک زیست‌بوم آرام ایجاد کرده است. حضور کتاب‌فروشی‌ها و خوراک محلی، حس شهر را به سالن‌ها می‌آورد و طراحی بر پایه محیط‌زیست، استرس پیش از پرواز را کاهش می‌دهد. آیا بوی چوب طبیعی می‌تواند فرودگاه را برای شما به «خانه دوم» تبدیل کند؟
سان‌فرانسیسکو، آمریکا: نور کنترل‌شده و آبِ بازیافتی
در فرودگاه سان‌فرانسیسکو، سقف‌های آفتاب‌گیر با شیشه‌های ضدتابش، سامانه‌های انرژی خورشیدی و بازیافت آب، نشان می‌دهند معماری سبز می‌تواند هم زیبا باشد و هم کارآمد. گالری‌های هنری و موزه داخلی، فرهنگ خلاق سان‌فرانسیسکو را به گشت‌وگذاری کوتاه در میانه سفر تبدیل می‌کند.
منارا، مراکش: هندسه اسلامی در پوسته مدرن
فرودگاه منارا با الگوی لانه‌زنبوریِ الهام‌گرفته از هنر اسلامی، نور را به‌نرمی به داخل فضا می‌ریزد. رنگ‌های گرم کویری و مصالح ترکیبی، پیوندی دل‌نشین بین سنت و مدرنیته می‌سازند. اینجا معماری خلاقانه فرودگاه، حس رسیدن به قلب فرهنگ مراکش را از همان گیت‌های ورود آغاز می‌کند.
چرا این فرودگاه‌ها مهم‌اند؟
این مجموعه برگزیده در فرودگاه‌های برتر جهان ۲۰۲۵ ثابت می‌کند که راهبرد درست، می‌تواند ربه کاهش دی‌اکسیدکربن منجر شود، سلامت روان مسافر را بهبود بخشد و هویت شهری یا ملی را روایت کند. وقتی ترمینال‌ها مقصد می‌شوند، اقتصاد محلی نیز از اشتغال صنایع خلاق تا رونق گردشگری پایدار سود می‌برد.
سخن پایانی
از چین تا مراکش، این فرودگاه‌ها نشان می‌دهند مسیر هم می‌تواند بخشی از مقصد باشد. اگر شما هم معماری فرودگاهی را بخشی از خاطره سفرتان می‌دانید، کدام فضای فرودگاه بیش از همه در ذهنتان مانده است؟ شاید مقصد بعدی شما یکی از همین سالن‌هایی باشد که با معماری خلاقانه و پایدار، سفرتان را به تجربه‌ای فرهنگی و آرام بدل می‌کند.
