شرکت بویینگ پس از نیم قرن، تولید مدل ۷۴۷ را رسماً متوقف کرد؛ اما این پایان داستان نیست. آخرین فروند ۷۴۷-۸ در ژانویه ۲۰۲۳ تحویل داده شد و از آن زمان تاکنون این هواپیما همچنان در نقشهای مختلف، به ویژه باربری، فعال است. نقش این هواپیما که زمانی نماد سفرهای لوکس و دوربرد بود، اکنون بیشتر به حمل بار اختصاص یافته است؛ اما هنوز هم برخی نسخههای مسافری آن در خطوط هوایی منتخب به پرواز ادامه میدهند. بویینگ ۷۴۷ به عنوان «ملکه آسمانها» در تاریخ هوانوردی جایگاهی خیرهکننده دارد؛ زیرا تحولی بزرگ در سفرهای هوایی به وجود آورد و به صدها میلیون مسافر خدمت کرد.
طرح و تکنولوژی نوآورانه
معرفی بویینگ ۷۴۷ در سال ۱۹۷۰، اوج نوآوری در صنعت هوانوردی بود. طراحی چهار موتور، امکان جابهجایی صدها مسافر در مسیرهای طولانی و بدون توقف را فراهم کرد. این هواپیما اولین نمونه دو راهروی جهان بود که تا ۶۶۰ مسافر را با راحتی ویژه حمل میکرد. آیا میدانید ۷۴۷ میتوانست بیش از ۱۳.۴۰۰ کیلومتر بدون سوختگیری پرواز کند؟ این امکان، سفرهای بین قارهای را به شکل چشمگیری تغییر داد و سفرهای هوایی را در دسترستر و مقرونبهصرفهتر کرد.
تغییر نقش از مسافربری به حمل بار
با ورود نسل جدید هواپیماهای کممصرف دو موتوره مثل بویینگ ۷۸۷ و ایرباس A350، هواپیماهای ۷۴۷ دیگر برای ایرلاینها اقتصادی نبودند و بیشتر بازنشسته شدند. البته بیش از ۳۰۰ فروند ۷۴۷ تا سال ۲۰۲۵ همچنان فعال هستند و بخش اعظم آنها اکنون به هواپیماهای باربری تبدیل شدهاند و شرکتهایی چون Atlas Air، UPS Airlines و Silk Way West Airlines از ظرفیت حمل ۱۴۰ تنی و بدنه بزرگ این هواپیما به خوبی بهره میبرند. به این ترتیب، ۷۴۷ نقش جدیدی گرفته و همچنان ستون فقرات حمل و نقل بار هوایی باقی مانده است.
ادامه فعالیت نسخههای مسافری
با وجود روند بازنشستگی در حوزه مسافربری، تعدادی از نسخههای مسافری ۷۴۷ همچنان در برخی خطوط هوایی مهم جهان فعال هستند. برای مثال، لوفتهانزا در سال ۲۰۲۵ دارای ۲۷ فروند ۷۴۷ است که در مسیرهای طولانی مانند لسآنجلس، سنگاپور و ژوهانسبورگ به کار گرفته میشوند. همچنین Korean Air و ایرباس چین نیز هر کدام تعدادی از ۷۴۷های مسافری را برای پاسخگویی به نیازهای خاص نگه داشتهاند؛ چشماندازی زیبا از ارزش و جذابیت پایدار این هواپیمای جاودانه.
نقش نظامی و دولتی
علاوه بر کاربردهای تجاری، بویینگ ۷۴۷ در حوزه نظامی نیز حضور دارد. نیروی هوایی آمریکا در حال تبدیل دو فروند ۷۴۷-۸ به هواپیمای Air Force One جدید است و چهار فروند دیگر نیز برای حمایتهای فرماندهی پروازی آماده شدهاند. این تحولات، اهمیت و دوام این هواپیما را در بالاترین سطوح نمایان میسازد.
میراث و جلوههای فرهنگی
بسیاری از ۷۴۷های بازنشسته به موزهها منتقل شدهاند یا به فضاهای متنوعی چون هتل و صحنه فیلم تبدیل شدهاند که گواهی زنده بر تأثیر عمیق این هواپیما در فرهنگ هوایی است. این میراث ارزشمند نمادی است از دوران طلایی هوانوردی که هنوز هم دل هواداران خود را به تپش درمیآورد.